IC 7490 (74LS90) được biết đến là bộ đếm thập phân không có chức năng tự động reset. Trong thực tế, có rất nhiều loại bộ đến được sử dụng trong các mạch thiết bị đếm chữ số nhị phân hoặc thập phân. Vậy IC 7490 là gì? Sơ đồ chân, nguyên lý hoạt động và bảng trạng thái ra sao? Hãy cùng dientusangtaovn.com tìm hiểu trong nội dung dưới đây của bài viết.
Tìm hiểu về IC 7490 là gì?
Như ở trên chúng ta đã biết IC 7490 là bộ đếm thập phân không có chức năng reset tự động. IC hoạt động dựa trên một Flip Flop loại T, chúng có thể tạo ra bộ đếm có 2n số nhị phân.
Ic 7490 chữa 2 bộ độ MOD gồm MOD 2 và MOD 5. Bộ đếm được bắt đầu đếm từ 0000 đến 1001 và sau đó nó sẽ reset lại giá trị.
Việc reset tự động làm cho bộ đếm sẽ bắt đầu đếm từ 0 và hết thức ở số 9 trong hệ thập phân. Trong IC 7490 có đến 4 chân reset, nhưng chân này có thể giúp cho IC đếm bằng cách tác động kích hoạt 2 trong 4 chân. IC giao tiếp TTl có thể kết với với các loại bộ đếm và IC có giao tiếp TTL khác.
Sơ đồ chân và mô tả chi tiết IC 7490
Bảng thông số và mô tả chi tiết
| Chân | Mô tả chi tiết | |
| CLKB | Chân 1 | Chân 1 là đầu vào xung clock của MOD 5 trong IC. Là chân tích cực mức thấp (chỉ kích hoạt khi có giá trị logic mức thấp), ddeer thay đổi trạng thái ở 3 bit đầu ra. Tại các đầu ra có xung thay đổi từ mức cao đến thấp thì ba bit đầu ra sẽ bị thay đổi. |
| R1 | Chân 2 | Chân 2 được sử dụng như một chân reset trong IC. Nó sẽ cho giá trị lớn nhất ở đầu ra. Sử dụng kết hợp với chân 3. |
| R2 | Chân 3 | Chân 3 cũng được sử dụng như một chân reset trong IC. Nó sẽ kích giá trị lớn nhất ở đầu ra. Sử dụng kết hợp với chân 2. |
| NC | Chân 4 | Chân 4 sử dụng để hình dáng dễ nhìn cho mạch PCB. Không quan trọng nó được đấu nối hay không vì nó sẽ không ảnh hưởng đến mạch. |
| VCC | Chân 5 | Chân 5 là chân đầu vào cấp nguồn. |
| R3 | Chân 6 | Chân 6 được sử dụng như một chân reset trong IC. Nó sẽ xóa tất cả giá trị các đầu ra khi kết hợp với R4. |
| R4 | Chân 7 | Chân 7 cũng được sử dụng như một chân reset. Nó sẽ xóa tất cả các đầu ra khi kết hợp với R3. |
| QC | Chân 8 | Chân 8 là một chân đầu ra. Nó là bit thứ hai của dữ liệu đầu ra 4 bit. |
| QB | Chân 9 | Chân 9 cũng là một chân đầu ra. Nó là bit LSB thứ hai (Bit có trọng số thấp thứ 2) của dữ liệu đầu ra 4 bit. |
| GND | Chân 10 | Chân 10 là chân nối đất. |
| QD | Chân 11 | Chân 11 là bit đầu ra có trọng số lớn nhất của dữ liệu đầu ra 4 bit. |
| QA | Chân 12 | Chân 12 là bit đầu ra có trọng số nhỏ nhất của dữ liệu đầu ra 4 bit. |
| NC | Chân 13 | Chân 13 là chân không cần đấu nối. Nó sẽ không ảnh hưởng đến vi mạch như chân 4. |
| CLKA | Chân 14 | Chân 14 là chân đầu vào xung clock dùng để cấp xung clock cho MOD 2 của IC. |
Thông số kỹ thuật của IC 7490
| Datasheet | 7490 |
| Nguồn đầu vào | 4,75 – 5,25V |
| Nhiệt độ hoạt động | 0 – 70 độ C |
| Dãy điện áp đầu vào IC | Mức CAO nhỏ nhất 2 V
Mức THẤP cao nhất 0,7 V |
| Dòng đầu ra của IC | Ở mức CAO -0,4mA
Ở mức THẤP là 8mA |
| Dãy bảo vệ diode bên trong | -1,5 V |
Ngoài IC 7490 bạn có thể tham khảo một số dòng IC khác như: CD4020, CD4022, CD4060, CD40102, CD4017, CD4026, 74LS93.
Nguyên lý hoạt động của IC 7490
IC 7490 với cấu trúc gồm 4 Flip Flop, Flip Flop đầu tiền sử dụng MOD 2 và 3 chân còn lại sẽ sử dụng ở MOD 5.
2 chân đầu vào sẽ sử dụng xung nhịp để đổi trạng thái đầu ra, các chân reset đều được điều khiển thông các các cổng AND.
IC 7490 có đến 4 chân reset với 2 chân xung nhịp và 4 chân đầu ra. Thông thường trước khi sử dụng IC thì ta cần phải hiểu về các chân reset.
4 chân reset này đều được sử dụng để có thể điều khiển các chân đầu ra. 4 chân reset này sẽ tạo ra được hơn 16 tổ hợp nhưng trong một số tổ hợp sẽ có các đầu ra nhất định.
Bảng trạng thái hoạt động của IC 7490
| Các chân reset | Đầu ra | ||||||
| MR1 (R4) | MR2 (R3) | MS1 (R2) | MS2 (R1) | Q D | QC | Q B | Q A |
| H | H | L | X | L | L | L | L |
| H | H | X | L | L | L | L | L |
| X | X | H | H | H | L | L | H |
| L | X | L | X | ĐẾM | |||
| X | L | X | L | ĐẾM | |||
| L | X | X | L | ĐẾM | |||
| X | L | L | X | ĐẾM | |||
Chân 1 là chân xung nhịp thứ 2 sẽ được nối với bit có trọng số thấp nhất của IC để có thể hoạt động ở vùng MOD 2 và MOD 5. Chân 14 là chân xung nhịp đầu tiên sẽ được sử dụng để có thể đưa tín hiệu đầu vào xung nhịp cho IC.
Ở các mức thay đổi trạng thái từ CAO xuống THẤP thì đầu ra sẽ bị thay đổi. Nhưng bạn cần phải luôn ghi nhớ nguyên lý hoạt động của các chân reset của IC, nếu không IC sẽ chạy theo các giá trị ngẫu nhiên hoặc có trường hợp không thay đổi trạng thái đầu ra,
Bất cứ trường hợp nào chúng ta cho xung nhịp vào IC sẽ cho ra trạng thái đầu ra dạng nhị phân. Mọi số nhị phân sẽ được đại diện cho một số thập phân. Dưới đây là bảng nhị phân tương ứng với các con số thập phân ở đầu ra.
| SỐ THẬP PHÂN | Q D | Qc | Q B | Q A |
| 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 1 |
0 |
0 | 0 | 1 |
| 2 | 0 | 0 | 1 | 0 |
| 3 | 0 | 0 | 1 | 1 |
| 4 | 0 | 1 | 0 | 0 |
| 5 | 0 | 1 | 0 | 1 |
| 6 | 0 | 1 | 1 | 0 |
| 7 | 0 | 1 | 1 | 1 |
| 8 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| 9 | 1 | 0 | 0 | 1 |
Một số ví dụ sử dụng IC 7490
Mạch đếm thập phân 4 bit sử dụng IC 7490
Các ngõ vào của IC 7447 được kết nối với các ngõ ra tương ứng của IC 7490 để có thể hiển thị con số đếm trên led 7 thanh. Số đếm trên led 7 thanh sẽ tăng dần từ 0-9 mỗi khi có tín hiệu xung đầu vào tác động lên chân 14 của IC.
Đây chỉ là một mạch đếm đơn thuận sử dụng bộ đếm 7490 và IC giải thuật 7447. Để có thể đếm số từ 10 thì chúng ta có thể ghép 2 IC đếm và BCD lại với nhau.
Video mạch đếm thập phân 4 bit sử dụng IC 7490
Mạch đếm từ 00 – 99 sử dụng IC 7490
Bộ đếm BCD gồm 2 chữ số hiển thị bằng LED 7 thanh theo dãy số thập phân từ 00 – 99 với các bit 0000 0000 đến 1001 1001 và sau đó dãy số sẽ tự động chuyển về 00. Bạn cần lưu ý, mặc dù đây là bộ đếm 2 chữ số. Tuy nhiên, các giá trị đại diện thay mặt cho các số thập lục phân từ A – F sẽ không hợp lệ trong mã này.
Tương tự muốn đếm các con số từ 0 – 999 các bit tương tự sẽ là 0000 0000 0000 đến 1001 1001 1001 1001 thì cần phải có 3 bộ IC 7490 nối tầng với nhau và nối với 3 LED 7 thanh hiển thị.
Trên đây là một số thông tin liên quan tới IC 7490 mà các bạn có thể tham khảo. Hy vọng với những thông tin trên sẽ giúp ích cho bạn trong học tập và trong các công việc thực tế.
Xem thông tin Datasheet IC 7490 TẠI ĐÂY.
