Thế giới quan là gì? Có thể đây là một khái niệm khá trừu tượng và xa lạ với nhiều người, thường không được nhắc tới trong cuộc sống hàng ngày. Khi học tập và nghiên cứu các nội dung về triết học hoặc lý luận Mác Lênin, chúng ta sẽ hiểu được thế giới quan là gì. Cùng chúng tôi tìm hiểu khái quát về thế giới quan trong nội dung dưới đây!
Thế giới quan là gì?
Thế giới quan là toàn bộ những quan niệm của con người về thế giới xung quanh, bản thân, con người và vị trí của con người trong thế giới đó.
Thế giới quan đóng vai trò quan trọng trong toàn bộ cuộc sống của con người, nó giúp định hướng cuộc sống từ thực tiễn, hoạt động nhận thức, tự nhận thức, hệ giá trị lối sống, nếp sống, xác định lý tưởng cho cá nhân đó. Thế giới quan cũng là kim chỉ nam cho thái độ, hành vi của mỗi người đối với thế giới bên ngoài.
Thế giới quan xuất phát từ sự sống, các hoạt động của con người đều sẽ bị chi phối bởi thế giới quan nhất định.
4 yếu tố tri thức, lý chí, tình cảm và niềm tin liên kết với nhau tạo thành một thể thống nhất – thế giới quan, nó sẽ chi phối nhận thức và hành động của con người.
Các loại thế giới quan
Thế giới quan được phân thành 3 loại, cụ thể:
- Thế giới quan huyền thoại
Thế giới quan huyền thoại đã được hình thành từ giai đoạn sơ khai của xã hội – xã hội nguyên thủy bằng cách xây dựng lên các huyền thoại nhằm phản ứng cảm nhận của con người về nhận thức khách quan trong tự nhiên và đời sống xã hội.
Thế giới quan huyền thoại có sự hòa quyện giữa thực và ảo, cái thần và người, lý trí và tín ngưỡng.
Bởi khi con người không giải thích được các hiện tượng tự nhiên, họ sẽ lấy yếu tố ảo, tín ngưỡng và thần linh, huyền bí để lý giải.
Chính vì thế, thế giới quan huyền thoại không phản ánh hiện thực khách quan. Ví dụ: Lấy truyền thuyết Sơn Tinh Thủy Tinh để lý giải hiện tượng mưa bão và các thiên tai trong tự nhiên.
- Thế giới quan tôn giáo
Bối cảnh ra đời của thế giới quan tôn giáo là khi trình độ nhận thức của con người còn hạn chế, nó phản ánh thế giới khách quan một cách hư ảo, năng lực thần bí và siêu nhiên.
Thế giới quan tôn giáo có đặc trưng cơ bản là tin vào sự tồn tại của các thế lực siêu nhiên, thần thánh. Trong đó, con người sẽ hoàn toàn phụ thuộc, bất lực, cầu xin và phục tùng trước thế lực siêu nhiên đó.
‘Đồng thời, thế giới quan tôn giáo cũng phần nào đó thể hiện được những mong ước, khát vọng của con người trước nghịch cảnh, đau khổ, hướng tới một cuộc sống hạnh phúc hơn. Cũng vì lý do này mà cho tới hiện tại, khi xã hội đã vô cùng phát triển thì con người vẫn tin vào tôn giáo, là một phần không thể thiếu của đời sống.
- Thế giới quan triết học
Thế giới quan triết học ra đời muộn hơn thế giới quan huyền thoại và thế giới quan tôn giáo – khi trình độ nhận thức của con người đã cao hơn, tích cực hơn.
Thế giới quan triết học dựa trên các hệ thống lý luận, quy luật, phạm trù. Song song với đó, thế giới quan triết học cũng tìm cách chứng minh cho tính đúng đắn của các quan điểm bằng logic, lý luận và bằng chứng thực tiễn.
Thế giới quan trong triết học
Thế giới quan triết học tồn tại song song 2 hình thức là duy vật và duy tâm. Mỗi hình thức đều có những cách nhìn nhận khác nhau, chúng không tách rời hay đối lập mà lại có mối liên hệ chặt chẽ, bổ sung cho nhau, cụ thể:
- Thế giới quan duy tâm
Thế giới quan duy tâm cho rằng bản chất của thế giới là tinh thần, duy tâm là cái có trước và nó sẽ quyết định thế giới của con người và vật chất.
Trong đó có tồn tại của thế giới quan duy tâm khách quan (coi tinh thần là tư tưởng, tình cảm, ý chí) và cả chủ quan (coi tinh thần là một ý niệm tuyệt đối).
Về cơ bản, thế giới quan duy tâm phủ nhận tính khách quan của thế giới vật chất và con người; đồng thời, thừa nhận ý thức, ý niệm, ý niệm tuyệt đối và tư tưởng là thứ có trước và nó sẽ quyết định con người và thế giới vật chất.
Theo đánh giá của các nhà khoa học, thế giới quan duy tâm có phần phụ thuộc vào nhận thức của con người và điều kiện lịch sử nhất định, nó đối lập với thế giới khoa học.
→ Thế giới quan duy tâm là điểm tựa lý luận cho các lực lượng xã hội đã bị lỗi thời, lạc hậu, kìm hãm sự phát triển của xã hội.
- Thế giới quan duy vật
Thế giới quan duy vật cho rằng bản chất của thế giới là vật chất, vật chất là cái có trước và nó sẽ quyết định ý thức con người và thừa nhận vai trò của con người.
Khẳng định: Thế giới quan duy vật không do tinh thần hay bất cứ lực lượng siêu nhiên nào tạo ra nên sẽ không tự nhiên mất đi mà sẽ tồn tại vô tận, vô hạn, vĩnh viễn.
Đồng thời, thế giới quan duy vật cũng cho rằng sự hình thành, phát triển, tồn tại và vận động của xã hội đều phụ thuộc vào những quy luật khách quan.
→ Thế giới quan duy tâm mang lại những vai trò tích cực trong quá trình phát triển, nâng cao vị thế của con người đối với thế giới tự nhiên, góp phần củng cố sự tiến bộ cho toàn xã hội.
Vai trò của thế giới quan đối với cuộc sống
Thế giới quan đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với mỗi con người, cộng đồng và xã hội nói chung, nó được coi là kim chỉ nam giúp cho con người suy nghĩ, hành động tích cực theo sự vận hành và phát triển của xã hội.
Thế giới quan đúng đắn sẽ giúp định hướng con người phát triển trong cả tư duy, nhân cách, đạo đức và hành vi hàng ngày, góp phần vào sự phát triển toàn diện của xã hội.
Ngoài ra, thế giới quan còn giúp liên kết các mối quan hệ trong thế giới và con người thông qua các mục tiêu, phương pháp hoạt động cụ thể.
Thêm vào đó, thế giới quan cũng giúp cho niềm tin, tình cảm của con người sẽ sâu sắc hơn thông qua các hoạt động thực tiễn đang diễn ra hàng ngày.
Hy vọng những thông tin tổng hợp về thế giới quan của Điện tử sáng tạo VN đã giúp cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích trong việc học tập và củng cố kiến thức hàng ngày. Chúc bạn học tập hiệu quả!
